| به گزارش جهان به نقل از فارس؛ چند سالی است که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به انتشار کتاب‌هایی از یک نویسنده فرانسوی به نام «کلر ژوبرتClaire JOBERT» می‌پردازد که اکثر آنها همانند کتاب «خداحافظ راکون پیر» جزو اثر پرمخاطب این نویسنده به شمار می‌رود.بدین منظور به سراغ این نویسنده فرانسوی رفته و با وی درباره ادبیات کودک و نوجوان به گفت‌وگو نشستیم که در ذیل آن را می‌خوانید:* خانم ژوبرت لطفاً خودتان رامعرفی کنید و بگویید تاکنون چه تعداد کتاب از شما در ایران به چاپ رسیده است؟بنده در سال ۱۳۴٠ در فرانسه و در یک خانواده تحصیل کرده مسیحی بزرگ شدم و در سن ۱٩ سالگی پس از جست‌وجو در ادیان و مکاتب مختلف مسلمان شدم. کمی بعد ازدواج کردم و از سال ۱۳۶۲ با همسرم که ایرانی است، مقیم ایران شدم و اکنون هم دارای دو فرزند پسر دارم ٢٧ و ٢٩ ساله هستم.تحصیلاتم لیسانس علوم تربیتی، فوق لیسانس ادبیات کودک از راه دور از دانشگاه «لو مان» فرانسه و تحصیلات حوزوی سطح دو است. کار نویسندگی و تصویرگری را همزمان از حدود ٢٠ سال پیش آغاز کردم و به دو زبان فارسی و فرانسه می‌نویسم.از سال ١٣٨٨ همکاری با نشریات کودکان را آغاز کردم؛ از آن زمان عضو گروه کارشناسی داستان رشد نوآموز هستم و با مجله‌های سروش کودکان، نبات کوچولو و گاهی مجلات کودک دیگری همکاری دارم. از سال ١٣٩١عضو گروه کارشناسی داستان سروش خردسال شدم و به مدت یک سال عضو کارگروه خردسال نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بودم. در کنار کار نویسندگی و تصویرگری سعی میکنم با بچه‌ها در ارتباط باشم و چند سال با کتابخانه انجمن حمایت از کودکان کار همکاری داشتم. به کار پژوهش در زمینه ادبیات کودک و فلسفه با کودکان نیز بسیار علاقه‌‌مندم.از آثار تألیفی که تاکنون در ایران به چاپ رسیده است، می‌توان کتابهای «درخت سوخته (دفتر نشر فرهنگ اسلامی)» و «نقاش چهره‌ها (انتشارات سروش)» اشاره کرد.از کتاب‌هایی که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شد، می‌توان کتاب «در جستجوی خدا»، «امین‌ترین دوست»، «قصه مارمولک سبز کوچولو»، «دعای موش کوچولو»، «کلوچه‌های خدا»، «خداحافظ راکون پیر» و «گربه کوچه ما» را برشمرد.اگر بخواهم تعداد کتاب و اسامی آنها را بیان کنم، زیاد است اما ناگفته نماند که تعدادی کتاب به زبان فرانسه در کشور لبنان و فرانسه هم به چاپ رسانده‌ام.نوشتن برای کودکان را به خاطر فرزندانم آغاز کردم* چی شد که علاقه‌مند به خلق اثر برای مخاطبان کودک و نوجوان ایرانی شدید؟نوشتن برای کودکان را به خاطر فرزندانم آغاز کردم. از طرفی برای علاقه‌مند کردن‌شان به داستان و مطالعه، دنبال بهترین کتابها به زبان فارسی و فرانسه بودم و دراین جست‌وجو خودم عاشق ادبیات داستانی کودک شدم.از طرف دیگر هم، گاهی ناچار بودم برایشان قصه بسازم، زمانی که طالب داستان بودند و کتابی را در دسترس نداشتم. این دو عامل باعث شدند که داستان‌نویسی برای کودکان آغاز کنم.نخستین داستانهایم را به زبان فرانسه نوشتم، ولی چون در ایران زندگی میکنم و بچه‌های ایرانی را بهتر میشناسم، خیلی زود شروع به نوشتن به زبان فارسی کردم. الان هم به هر دو زبان می‌نویسم، ولی اولویت را به فارسی‌نویسی می‌دهم، و دلیل دیگر آن این است که در ایران شرایط خیلی خوبی فراهم است تا داستانهایم را در معرض نقد دیگران قرار دهم و ایرادهای کارم را ببینم، در صورتی که این امکان در فرانسه وجود ندارد.* خانم ژوبرت وضعیت ادبیات زادگاه خودتان را با ایران چگونه ارزیابی می‌کنید؟در ادبیات کودک و نوجوان فرانسه هم، مثل ایران، درصد کتابهای ترجمه زیاد است یعنی حدود ۵۰ در صد طبق آماری که چند ماه پیش خواندم.در حیطه کتابهای تألیفی، فقط در مورد کتابهای تصویری کودکان می توانم نظر بدهم. در کل فکر میکنم که آثار فرانسوی حاوی خلاقیت بیشتری هستند به خصوص در ترکیب متن و تصویر، پرگویی کمتری دارند و به موضوعات متنوع‌تری می پردازند. اما کتابهای ضعیف هم فراوان دارند. بعضی کتابها از نظر داستانی چندان قوی نیستند ولی ترکیب جالب متن و تصویر آنها را جذاب می کند.نویسندگان فرانسوی به مسائل رایج در جامعه فرانسه فراوان می پردازند، از جمله طلاق و تک والدی. اما تعداد رو به افزایش کتابهای تصویری، موضوعاتی را بیان می‌کنند که از نظر فرهنگ اسلامی _ ایرانی، اصلاً مناسب کودک شمرده نمی‌شود، از قبیل روابط جنسی و ازدواج همجنس‌گرا.شاهد پیشرفت خوب کتابهای تصویری در کشور هستیم* وضعیت ادبیات کودک و نوجوان کشور را به ویژه در حوزه رمان کودک و نوجوان چگونه ارزیابی می‌کنید؟در مورد رمان «کودک و نوجوان» نمی‌توانم اظهار نظر کنم چون حیطه تخصص من نیست. فقط می‌دانم که تعدادی از نویسندگان و ناشران دارند تلاش می کنند تا از لحاظ کیفیت و کمیت، تألیف بر ترجمه غلبه کند.در حیطه کتابهای تصویری، پیشرفت خیلی خوبی را مشاهده میکنم، مثلاً در مقایسه با ۲۵ سال پیش. به طور کلی داستانها حاوی زیاده‌گویی کمتری هستند و بچه‌ها را جدی‌تر می گیرند. تصویرگری کتابها هم هنری‌تر و متنوع‌تر شده است. البته گاهی جنبه گرافیکی به قدری در این‌ها قوی است که برای مخاطب بزرگسال مناسب تر است تا کودک. به هر حال این ادبیات را رو به رشد می‌بینم و خیلی به آن امیدوار هستم.آثار عدم رعایت قانون کپی رایت در افزایش آثار ترجمه در ایران* تعداد آثار ترجمه رو به افزایش است، دلیل آن را در چه چیزی ارزیابی می‌کنید؟اگر آمار این را نشان می دهند، احتمالاً دلیل عمده‌اش این است که این کتابها برای ناشر، به خصوص ناشرانی که حق کپی‌رایت را نمی‌پردازند، با هزینه کمتری تولید می‌شوند. اما تعدادی از ناشران می‌کوشند درصد تولید کتاب ترجمه نسبت به کتاب تألیف را کاهش دهند. البته در میان کتابهای ترجمه، کارهای خیلی ارزشمندی دیده می‌شوند و این کتابها می‌توانند تأثیر مثبتی روی کارهای تألیفی بگذارند.نقد کتاب باید اصولی و روشمند صورت گیرد* خانم ژوبرت به نظرتان چگونه می توان نویسندگان را به تولید آثار فاخر و ارزشمند تشویق و ترغیب کرد؟به نظرم نقش «نقد» در ارتقای کیفیت کار یک نویسنده بسیار مهم است. اما این «نقد» باید اصولی و روشمند باشد و در راستای اصلاح و تعالی بخشیدن به داستان عمل کند. از طرف دیگر، در کنار کار نوشتن، نویسنده به ناچار درگیر مسئله چاپ و مشکلات متعدد مربوط به آن است. این مشکلات باعث می شوند که وقت نویسنده هدر برود و گاهی برای ادامه کار دلسرد شود.«داستان»، بستر خوبی برای انتقال ارزش‌ها است* سبک زندگی غربی به وفور در آثار برخی از نویسندگان مشاهده و ترویج داده می‌شود، دلیل این امر چیست؟این را باید از خودشان پرسید، به هر حال احتمالا یا به خاطر علاقه آگاهانه است، یا به خاطر تأثیر پذیری ناآگاهانه، به خصوص از رسانه‌ها.* چگونه می‌توان سبک زندگی اسلامی _ ایرانی را در آثار کودکان و نوجوانان اشاعه کرد؟«داستان»، بستر خوبی برای انتقال ارزش‌ها است. درباره سبک زندگی، فکر می کنم بیشتر از طریق رفتار و گفتار شخصیت‌های داستان و تصاویر آن صورت بگیرد، بهتر و مطلوب‌تر خواهد بود.کتابهای کودک از نظر محتوا و صحافی از کیفیت خوبی برخوردار نیستند* آیا آثاری که هم‌اکنون برای گروه سنی کودک و نوجوان منتشر می‌شود می‌تواند جوابگوی نیاز این گروه سنی باشد هم در ترجمه و هم تألیف؟خیر، قطعاً جوابگوی همه نیازهایشان نیست. در زمینه کتاب نوجوان شناخت کافی ندارم. ولی در حیطه کتاب تصویری، کتابهای مناسب خردسالان هنوز خیلی اندک هستند و در بسیاری از موارد از نظر محتوایی و صحافی کیفیت خوبی ندارند. کتابهای کودک هم به اندازه کافی به موضوعات مورد نیاز کودکان برای کنار آمدن با دنیای کنونی نمی‌پردازند. اما تلاش‌هایی در این دو زمینه از طرف نویسندگان و ناشران دیده می‌شود.* آیا شما به بومی‌سازی آثار ترجمه اعتقاد دارید؟به نظرم حُسن انتشار آثار ترجمه برای کودکان و نوجوانان آشنا کردن آنها با فرهنگ‌های مختلف دنیا است و بومی‌سازی این حُسن را از بین می‌برد. اما در بعضی موارد برای جلوگیری از بدآموزی لازم است چه در متن داستان چه در تصاویر، بعضی نکات حذف یا تغییر داده شوند.* چرا نویسندگان کودک و نوجوان کمتر به نگارش کتابهای دینی و یا فلسفی برای گروه سنی کودک و نوجوان اهتمام دارند؟نمی‌توانم به جای دیگران جواب بدهم که چرا چنین داستان‌هایی را نمی‌نویسند. ولی انصافاً کار خیلی دشواری است. خودم پس از نوشتن ۶ کتاب تصویری با مضمون دینی کم آوردم و چند سال دست نگه داشتم تا توانستم به لطف خدا این حرکت را از سر بگیرم.چگونه می‌توان سبک زندگی اسلامی_ ایرانی را در کشور به ویژه در قشر کودک و نوجوان نهادینه کرد؟متأسفانه تلاش‌های بسیار فراوانی در سمت مخالف دارند صورت می گیرند، به خصوص در فیلم و سریال‌هایی که از تلویزیون پخش می‌شوند. ولی به هر حال کتاب ها و فیلم‌های مناسب هم تأثر خودشان را می گذارند. |
↧
اولویت زبان‌فارسی برای نویسنده فرانسوی
↧