| به گزارش جهان به نقل از تسنیم، حسن رحیم‌پور ازغدی، استاد دانشگاه و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی طی سخنانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران با اشاره به بحث مفهوم شناسی و ارائه تعریفی از مختصات بازار اسلامی در لسان آیات و روایات، اظهار کرد: مفهوم شناسی بازار دایره وسیعی دارد اما بخشی از مربوط به مباحث فنی و اصطلاحی در حوزه علم اقتصاد و بازار است که مخاطب خاص خود را دارد اما بخش‌های دیگری همچون انسان‌شناسی بازار اسلامی، نظام حقوقی و اخلاقی بازار از دیگر مباحث این موضوع است.وی افزود: البته نظام حقوقی و اخلاقی، مبدأ و غایت و هدفشان یکی است اما چون با دو بخش ساحت انسانی مواجه هستند اقتضائاتشان در مواردی متفاوت است و گرنه قانون و اخلاق باید یک مسیر را بروند و یک هدف داشته باشند. برخی تفاوت این دو را آن‌قدر تعمیق می‌دهند که می‌گویند اکثر این آیات صرفاً اخلاقی است و در صورت عمل یا ترک مقداری ثوابمان کم و زیاد می‌شود و برخی فکر می‌کنند واجب و حرامی که در عبادات مطرح شده صرفاً فقه و حقوق، و خیلی حکم است اما وقتی درباره بازار حرف می‌زند صرفاً توصیه اخلاقی است، در حالی که چنین تفکیکی در لسان آیات و روایات نیست.این استاد دانشگاه با اشاره به بحث مختصات بازار اسلامی در احادیث و روایات، گفت: بازار اسلامی دارای شاخصه‌ها و ویژگی‌های خاص خود است و تفکیک فقه و قانون در آن یک تفکیک غیراسلامی و شروع نوعی سکولاریزم در بازار است که در این صورت به این بازار می‌توان گفت بازار مسلمین، اما بازار اسلامی نخواهد بود.رحیم پور ازغدی ادامه داد: در تعریف اسلامی از بازار منظور صرفاً چند فروشگاه و بنگاه اقتصادی نیست بلکه مفهومی عام است که شامل کلیه فعالیت‌های اقتصادی از تولید تا مصرف و حتی اشخاص حقیقی و حقوقی که در تبادل کالا و تولید و عرضه نقش دارند، می‌شود.وی به روایتی از امام علی(ع) درباره ویژگی‌های بازار و فعالان اقتصادی از منظر اسلام اشاره کرد و گفت: ایشان همه مراتب عدالت حقوقی و اخلاق و روابط انسانی را کنار مسئله تجارت و سود می‌بینند به‌طوری که هر صبح و از ابتدای آغاز فعالیت اقتصادی در متن بازار حضور داشتند و این روش دائمی آن‌حضرت بود که بر روند فعالیت‌ها نظارت می‌کردند.عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: حضرت علی(ع) توصیه می‌فرمایند که قبل از شروع خرید و فروش در بازار ابتدا به خدا نظر کنید و از او خیر و برکت بخواهید، نگاهتان به خرید و فروش صرفاً مادی و نباشد، بازارتان را از طریق سهل گرفتن بر یکدیگر پررونق کنید.رحیم‌پور ازغدی با بیان این که برخی فکر می‌کنند تفاوت بازار اسلامی با سایر بازار در فرمول عرضه و تقاضاست، تصریح کرد: تفاوت اصلی در این است که اقتصاد اسلامی یعنی اقتصاد به‌اضافه اخلاق و حقوق و وجه اصلی اسلامی بودن بازار همین به‌اضافه خدا بودن و رعایت انصاف و عدالت و سهل و آسان گرفتن بر یکدیگر و در مجموع توجه به اخلاق و حقوق است آن‌هم نه از نوع حضور ظاهری و تشریفاتی بلکه حضور خدا در عمل و در جریان معاملات و فعالیت‌های اقتصادی است.وی ادامه داد: بر این اساس در بازار اسلامی فروشنده سعی می‌کند کالا را بیش از آنچه پول گرفته می‌دهد و خریدار مبلغ را از بیشتر از آنچه توافق کرده می‌دهد، دقیقاً مقابل بازار سرمایه داری که اساس آن بر سود و لذت است اما متأسفانه فرهنگ سرمایه داری بین ما حاکم شده است و از آن توصیه‌های ناب اسلامی غفلت کرده‌ایم.این کارشناس مسائل فرهنگی و اجتماعی خاطرنشان کرد: وقتی مباحثی همچون اقتصاد مقاومتی مطرح می‌شود برگرفته از همین تعریف اسلامی از اقتصاد و بازار است، اقتصادی پویا، خودجوش، توأم با استقلال و عزت که هم رفاهی شرافتمندانه برای همه آحاد جامعه دارد و هم بر ارزش‌های اخلاقی و عدالت اجتماعی ملتزم باشد و هم در برابر فشارهای خارجی زانوهایش نلرزد و همه اینها با مفهوم حقوق و اخلاق در بازار ارتباط دارد.رحیم‌پور ازغدی با اشاره به این که اسلامی بودن بازار تنها به نصب کردن تابلوی اسامی مقدسه و تسبیح و صلوات نیست، اظهار کرد: این کارها یکی از شاخصه‌های فعالان اقتصادی در بازار است اما بنا به فرموده مولای متقیان علی(ع) در بازار اسلامی باید فروشنده همانند وقتی که جنسی می‌خرد و حساسیت به کیفیت و قیمت آن دارد در زمان فروش نیز نسبت به خریدار چنین حس تعهدی داشته باشد نه این که تلاش کند تا عیوب آن را بپوشاند. حضرت امیر فرمودند: اگر می‌خواهید بازارتان برکت بیابد کاری کنید که از ترس و غم به‌دور باشید، زیرا اینها منشأ همه استرس‌ها و اضطراب‌هاست.وی گفت: سهل گرفتن بر یکدیگر، انفاق کردن، در یاد داشتن نام و یاد خدا در معامله، دوست داشتن یکدیگر و رفاقت کردن، کم‌فروشی نکردن، حلم و صبر داشتن، دروغ نگفتن، انتقام نگرفتن، قسم نخوردن، دوری از ربا و حرام‌خواری، رعایت انصاف در کیل و پیمانه و تضعیف نکردن کار و تلاش و کالای دیگران را از دیگر ویژگی‌های بازار اسلامی در کلام امام علی(ع) عنوان کرد. |  |
↧
توصیه حضرت علی(ع) قبل از شروع خرید و فروش در بازار
↧