| به گزارش جهان، دیروز مصادف با سالروز میلاد با سعادت ریحانة النبی، سرور زنان دو عالم، حضرت فاطمه سلام الله علیها بود. پاسداشت و بزرگداشت چنین روزی همانند موالید دیگر ائمه سلام الله علیهم اجمعین بهترین فرصت برای درس گرفتن از سیره اخلاقی و رفتاری این بزرگان است. البته نباید به یک روز یا یک هفته بسنده کرد بلکه در این سالروزها می بایست اعمال و رفتارهای خود را با سیره این بزرگان مطابقت داده و در طول سال در صدد جبران فاصله هایی که با ایشان داریم باشیم.امروز را بهانه قرار دادیم تا با نگاهی گذرا به سیره پاره تن رسول الله صل الله علیه و آله و سلم رفتار خود را در معرض امتحان قرار دهیم.سخن را از اين جا آغاز مي كنيم كه طبق نقل جابربن عبدالله انصاري، پيامبراكرم(ص) فرمود: جبرئيل نزد من آمد و گفت: خداوند خطاب به شما چنين فرمود: " يا اَحْمَدُ لَوْلاكَ لَما خَلَقْتُ الاَفْلاكَ، وَ لَوْلا عَلِيٌّ لَما خَلَقْتُكَ، وَ لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُكُما؛ اي احمد! اگر تو نبودي، موجودات را نميآفريدم، و اگر علي(ع) نبود، تو را نميآفريدم، و اگر فاطمه(س) نبود شما دو نفر را نميآفريدم."(۱)نيز پيامبر(ص) فرمود: " رائحةُ الأنبياء رائحةُ السَّفَرْجَل، وَ رائحَةُ الْحُورِ الْعَيْنِ رائحَةُ الآس، وَ رائحَةُ الْمَلائكَةِ رائحة الْوَرْدِ، وَ رائحة اِبْنَتِي فاطِمَةَ الزَّهْراء رائحةُ السَّفَرْجَلِ والآس وَالْوَرْدِ؛ بوي پيامبران همچون بوي "بِه" است، بوي بانوان بهشت، همچون بوي درخت مورد (شبيه درخت انار كه برگ و گل خوشبو دارد) ميباشد، بوي فرشتگان همچون بوي گل سرخ است، و بوي دخترم زهرا(س) همچون بوي به و مورد و گل سرخ است."(۲)اين دو حديث عميق، حاكي از آن است كه وجود مقدّس حضرت زهرا(س) در جهان معنا و آشكار، عصاره نيكيها و ارزشهاست، و خوي و سرشت و زيبايي ظاهر و باطن پيامبران، بانوان بهشت و فرشتگان، در يكجا در وجود پربركت حضرت زهرا(س) جمع است. بنابراين زندگي درخشان او، سزاوار و شايسته است كه الگوي زندگي انسانها شده تا آنها به سعادت و پيروزي دو جهان نايل شوند، چنان كه حضرت قائم آل محمد (ص) او را الگو قرار داده و فرمود: " وَفِي اِبْنَةِ رَسُولِ اللّهِ لِي اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ؛ زندگي دختر پيامبر(ص) (حضرت زهرا عليهاالسلام) الگوي شايستهاي براي من است."(۳)بر همين اساس، نظر شما را به چند نمونه از سيره رفتاري آن بزرگ بانوي تكرار ناپذير تاريخ جلب مي كنيم، تا درس هاي سازندهاي فرا راه ما باشد:حمايت از پيامبر (ص) در خردساليپيامبر(ص) در مكّه ميزيست، هنوز به مدينه هجرت نكرده بود، حضرت زهرا(س)، در آن هنگام خردسال بود، روزي يكي از مزدوران مشرك به تحريك ابوجهل، با افكندن شكمبه گوسفند به طرف پيامبر(ص) كه در سجده به سر ميبرد، به آن حضرت اهانت كرد، و همپاله هاي او خنديدند، در اين هنگام كه هيچ كس جرئت دفاع از پيامبر(ص) را در خود نميديد، حضرت زهرا(س) با شتاب خود را به پيامبر(ص) رسانيد، شكمبه را به كنار انداخت، و با صلابت و شجاعت، ابوجهل و مزدورانش را زير رگبار سرزنش خود قرار داد، و آنها را با شمشير زبان، مجازات نموده و نفرين كرد.(۴)نيز در يكي از روزها فاطمه(س) در كنار كعبه بود، گروهي از مشركان را در حجر اسماعيل ديد، هوشمندانه كنجكاوي كرد تا علّت اجتماع آنها را دريابد، چنين دريافت كه آنها با سه بت لات، عُزّي و منات پيمان ميبندند تا به طور گروهي به پيامبر(ص) حمله كرده او را بكشند، فاطمه(س) در حالي كه اشك از ديدگانش جاري بود، با شتاب به محضر پدر آمد و توطئه مشركان را گزارش داد.پيامبر(ص) از دخترش آب طلبيد و وضو ساخت و سپس كنار كعبه رفت، هنگامي كه مشركان پيامبر را ديدند، به يكديگر گفتند: "اين است كه ميآيد..." آنها با ديدن چهره نوراني و شكوهمند پيامبر(ص) آن چنان سرافكنده و وامانده شدند كه هيچ كدامشان جرئت دست درازي به سوي آن حضرت را نيافتند، پيامبر(ص) مشتي خاك از زمين برداشت و به صورت آنها پاشيد و فرمود: "شاهَتِ الْوُجُوهُ؛ زشت باد روي شما." آن خاك به هر كدام از آنها رسيد، در روز جنگ بدر به دست دلاورمردان اسلام هلاك شد.(۵)حال ما تا چه اندازه و به چه شکل به کودکان خود دفاع از دین و نمادها و شعائر دینی را آموزش می دهیم؟ارزش علم و آگاهي بخشيحضرت زهرا(س) به علم و دانش و آگاهي بخشي، اهميت بسيار ميداد، و خود مخزن علم الهي بود، و اندوختههاي علم لدنّي و اكتسابي او در سطحي بود كه امامان معصوم(ع) از آن استفاده مي بردند، و از آن به عنوان "مصحف فاطمه" ياد ميكردند(۶)در اين راستا نظر شما را به حادثه جالب زير كه بيانگر جدّيت حضرت زهرا(س) به آگاهي بخشي است جلب ميكنيم: روزي بانويي به محضر حضرت زهرا(س) آمد و عرض كرد: "مادرِ ناتواني دارم كه درباره نماز به احكام و مسائلي ناآگاه است، مرا نزد شما فرستاده، تا آن احكام را از شما بپرسم." فاطمه زهرا(س) فرمود: بپرس.او ده سؤال، پشت سرهم پرسيد و پاسخ آنها را دريافت كرد، آنگاه از بسياري سؤال خود شرمنده شد و عرض كرد: "اي دختر رسول خدا، بيش از اين شما را زحمت نميدهم." فاطمه(س) فرمود: آنچه نميداني بپرس، آيا شخصي را مي شناسي كه در برابر صدهزار دينار (مثقال طلا) اجير شود كه فقط يك روز بار سنگيني را بالاي بام ببرد، و اظهار خستگي كند؟ او عرض كرد: نه. فاطمه(س) فرمود: "من نيز در پيشگاه خدا اجير شده ام كه در برابر هر مسأله اي كه مي پرسي، و به تو پاسخ ميدهم، پاداش بسيار بگيرم كه اگر بين زمين تا عرش را پر از گوهر ناب كنند و به من بدهند باز ارزش آن پاداش، بيشتر است، بنابراين من سزاوارتر از آن هستم كه اظهار خستگي نكنم، من از پدرم رسول خدا(ص) شنيدم كه فرمود: علماي شيعه ما در قيامت به مقدار علمشان و به اندازه تلاششان در راهنمايي مردم، پاداش ميبرند."(۷)تا چه اندازه سعی کردیم با قرآن و احادیث نورانی اهل بیت صلوات الله علیهم اجمعین که منبع علوم هستند، مأنوس شویم تا بتوانیم در وقت لازم در جمع های خودمانی و در بین دوستان از دین و حریم آن در مقابل شبهاتی که دشمنان آن به جامعه القاء می کنند، دفاع کنیم؟جدّيت در حفظ حريم عفافروزي مرد نابينايي، پس از اجازه، به خانه فاطمه(س) آمد، پيامبر(ص) در آن جا حاضر بود، فاطمه(س) خود را از آن نابينا پوشانيد و از او فاصله گرفت، پيامبر(ص) به او فرمود: "چرا از مرد نابينا فاصله گرفتي، با اين كه او تو را نمي بيند؟" فاطمه(س) پاسخ داد: "او اگر مرا نميبيند من كه او را ميبينم، وانگهي او بو را استشمام ميكند." رسول خدا(ص) به نشانه تصديق گفتار فاطمه(س)، خطاب به او فرمود: "أَشْهَدُ اَنّكِ بَضْعَةٌ مِنّي؛ گواهي ميدهم كه تو پاره تن من هستي."(۸)ما تا چه اندازه به رعایت حریم عفاف حساس بوده و دیگران را به آن تشویق کرده ایم؟ آیا از محاسن و مضرات حدود محرم و نامحرم آگاه هستیم؟جلوهاي از ايثار در خانه فاطمه(س)نيازمندي گرسنه به محضر رسول خدا(ص) آمد، و تقاضاي غذا كرد، كمبود غذا به گونه اي بود كه در خانه فاطمه(س) جز اندكي از آن براي كودكانش نبود، حضرت علي(ع) شبانه آن نيازمند گرسنه را به خانه خود برد و ماجرا را به فاطمه(س) گفت.فاطمه و افراد خانواده اش همان اندك غذا را به آن ميهمان فقير دادند، و خود در تاريكي در كنار سفره، دهان خود را تكان ميدادند تا فقير گمان كند كه آنها نيز همراه او غذا مي خورند، فقير از آن غذا خورد و سير شد و در حالي كه گمان ميكرد فاطمه(س) و افراد خانواده اش نيز سير شدند، صبح آن شب، فاطمه و فرزندانش همراه علي(ع) نزد پيامبر(ص) آمدند، پيامبر(ص) به چهره آنها كه نشانگر گرسنگي آنها بود نگاه كرد و در حالي كه خنده بر لب داشت، آيه نهم سوره حشر را، كه در شأن آنها نازل شده بود، خواند: "وَ يُؤثِروُنَ عَلي أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ؛ آنان تهيدستان را بر خود مقدّم ميدارند، هرچند كه خود به شدّت در فشار گرسنگي و تهيدستي باشند."(۹)در سال گذشته چند بار ما که مدعی شیعه بودن هستیم با تأسی به حضرت زهرا سلام الله علیها، فقیر واقعی را بر خود مقدم داشتیم؟ آیا از احوالات فامیل و همسایگان مستمند خود مطلع هستیم تا بتوانیم به موقع به آنها کمک کنیم؟همسرداري حضرت زهرا(س) و كمال رضايت علي(ع) از اوپيامبر هنگام عروسي زهرا(س) به او فرموده بود: "دخترم! با همسرت رفتار نيكو كن، و در هيچ كاري از دستورش سرپيچي نكن." اين سخن همواره آويزه گوش حضرت زهرا(س) بود، او حدود نُه سال كه همسر علي(ع) بود، هرگز علي(ع) را ناخشنود نكرد، بلكه همواره مايه نشاط و خشنودي علي(ع) ميشد، و اندوه علي(ع) با ديدار حضرت زهرا(س) برطرف ميگشت، در اين راستا، حضرت علي(ع) ميفرمايد: "سوگند به خدا من زهرا(س) را تا آن هنگام كه خداوند او را به سوي خود برد، خشمگين نكردم، او نيز مرا خشمگين نكرد، و هيچ گاه موجب ناخشنودي من نشد... من هرگاه به چهره زهرا(س) نگاه ميكردم، هرگونه غم و اندوه از من برطرف ميشد."(۱۰)روزي پيامبر(ص) از علي(ع) پرسيد: "زهرا(س) را چگونه همسري يافتي؟." علي(ع) در پاسخ عرض كرد: " نِعْمَ الْعَوْنُ عَلي طاعَةِ اللّهِ؛ او را در راستاي اطاعت خداوند ياوري نيكو يافتم."(۱۱)بي توقّعي زهرا(س) از همسرش علي(ع) در حدّي بود كه در طول نُه سال زندگي مشترك همسري، حتي براي يك بار، تقاضاي مادّي از علي(ع) نكرد، روزي به خانه حضرت زهرا(س) غذا نرسيد، حضرت زهرا(س) اندوخته غذايي خود را به كودكان گرسنه اش داده بود، و خود شب را گرسنه تر از آنها به سر برد، علي(ع) بامداد آن شب، از حضرت زهرا(س) تقاضاي غذا كرد، حضرت زهرا(س) ماجرا را به عرض علي(ع) رسانيد، علي(ع) فرمود: "در چنين وضعي چرا به من نگفتي تا به جستجوي غذا بپردازم؟" فاطمه(س) در پاسخ گفت: "انّي لاَسْتَحْيِي مِنْ اِلهي اَنْ تَكَلَّفَ نَفْسَكَ ما لا تُقَدِّرُ عَلَيْهِ؛ من از خدايم شرم كردم كه موجب شوم تا شما خود را در فشار قرار دهي، و بر چيزي كه مقدورت نيست، خود را به زحمت افكني."(۱۲)حال چقدر خود را به این شیوه رفتاری حضرت زهرا سلام الله علیها نزدیک کرده ایم؟ شیوه ای که باعث می شود خیلی از کدورت ها و فاصله ها بین همسران بوجود نیامده و با حداقل داشته هایشان با قلبی سرشار از محبت و عشق به زندگی خود ادامه دهند.مشارکت در امور سياسيیکی از شبهاتی که امروزه دشمنان اسلام و خصوصا نظام جمهوری اسلامی سعی در القاء آن به جامعه دارند "جدا بودن دین از سیاست" است. امری که سیره عملی حضرات معصومین سلام الله علیهم اجمعین "مشارکت در امور سیاسی" را به ما متذکر شده و حتی ایشان در آنجا که اصل دین و سیاست های آن در معرض خطرنابودی است به بذل جان روی آورده اند.حضرت زهرا(س) به جهان بيني وسيع اسلام، آگاهي و توجّه كامل داشت، و مي دانست كه بخش وسيعي از اسلام، امور سياسي است، از اين رو به طور جدّي و عميق، در آن مشارکت مي كرد.مسأله امامت و رهبري، از اركان اصلي سياست اسلامي است، آن حضرت براي اثبات امامت و رهبري اميرمؤمنان علي(ع) تا پاي جان ايستادگي كرد، و در اين راستا به شهادت رسيد، هر فراز از خطبه و گفتار مختلف او در اين مورد، بيانگر بينش سياسي او در سطح بسيار عالي و ژرف است. حتي بخشي از وصيّت او جنبه سياسي دارد و يك نوع مبارزه با خودكامگان تيره دل، براي اثبات رهبري حقّ است. و حتّي در يك احوالپرسي ساده، مسائل سياسي را مطرح ميكرد.به عنوان مثال: يك روز از روزهاي آخر عمر زهرا(س)، اُمّ سَلَمه (يكي از همسران پيامبر) براي احوالپرسي به بالين حضرت زهرا(س) آمد و عرض كرد: "حالت چطور است؟!" حضرت زهرا(س) در پاسخ فرمود: " اَصْبَحْتُ بَيْنَ كَمَدٍ وَ كَرْبٍ؛ فَقدِ النَّبِيّ وَ ظُلْمِ الْوَصِيِّ، هُتِكَ وَاللهِ حِجابُهُ، مَنْ اَصْبَحَتْ اِمامَتُهُ مُقْتَضَبَةً عَلي غَيْرِ ما شَرَعَ اللهُ...؛ صبح كردم در حالي كه در ميان حزن شديد و اندوه بزرگ هستم، از يك سو جدايي و فراق پيامبر(ص)، و از سوي ديگر ظلمي كه به وصيّ او علي(ع) روا داشتند، به طوري كه حريم حرمتش دريده شد، و به رغم قرآن و سنّت پيامبر(ص) مقام امامتش ربوده شد، و كينههاي به جا مانده از جنگ بدر و اُحد را آشكار ساختند، بندهاي ايمانشان بريد، و در نتيجه به جاي ياري علي(ع) به سوي ديگران رفتند..."(۱۳)امید است که خداوند به ما و همه محبین اهل بیت سلام الله علیهم اجمعین توفیق داده تا بتوانیم در عمل فاصله های رفتاری که بواسطه دور شدن از تعالیم و دستورات نورانی معصومین صلوات الله علیهم اجمعین برای خود بوجود آورده ایم، کم کنیم چرا که کم شدن این فاصله ها یعنی نزدیک شدن به خدا و بندگی او امری که فلسفه خلقت است "وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ".(۱۴)پی نوشت ها:۱) علاّمه شيخ عبداللّه بحراني، عوالم العلوم، ج۱۱، ص۲۶؛ شيخ علي نمازي، مستدرك سفينة البحار، ج۳، ص۳۳۴؛ مولي ابوالحسن فاضل مرندي، مجمع النّورين و ملتقي البحرين،ص۱۸۷.۲) علاّمه مجلسي، بحارالانوار، ج۶۲، ص۱۷۷.۳) همان، ج۵۳، ص۱۸۰.۴) الشّيخ محمد الجُعفي، صحيح بخاري، ج۵، ص۸.۵) الشيخ محمد بن علي بن شهر آشوب، مناقب آل ابيطالب، ج۱، ص۷۱.۶) اصول كافي، ج۱، ص۲۴۰ ـ ۲۴۲.۷) زين الدّين علي بن احمد عاملي، شهيد ثاني، مُنيةالمريد،ص۲.۸) علاّمه مجلسي، بحارالانوار، ج۴۳، ص۹۱.۹) علامه طبرسي، مجمع البيان، ج۹، ص۶۰.۱۰) علي بن عيسي اِربِلي، كشف الغمّه، ج۱، ص۴۹۱ و ۴۹۲.۱۱) علاّمه مجلسي، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۱۷.۱۲) علي بن عيسي اِربِلي، كشف الغمّه، ج۲، ص۲۷ و ۲۸.۱۳) علاّمه مجلسي، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۵۶ و ۱۵۷.۱۴) الذاریات آیه ۵۶. |
↧
تا چه اندازه فاطمی هستیم؟
↧